دنیای امروز ما پر از اسامی و اصطلاحاتی است که به دلیل رشد روز افزون تکنولوژی راه و جایگاه خود را در زندگی ما بخوبی بازیافته‌اند. شاید تا چند سال پیش کمتر کسی حتی با کلمه ای به عنوان پادکست آشنایی داشت یا از محتوایی این چنینی استنفاده می‌کرد. در حالی امروز فقط در کشور خودمان شاهد تولید و فعالیت صدها پادکست در موضوعات مختلف هستیم.
اما این پدیده جدید که هر روز بیشتر مورد توجه واقع می‌شود چیست؟
پادکست به زبان ساده یعنی صدای ضبط شده ای که در اینترنت منتشر می‌شود و هر کس می‌تواند به این صدای ضبط شده گوش دهد.
کلاف پیچیده زندگی مدرن در دنیای امروزی که همه چیزش از یک خرید ساده گرفته تا حل سخت ترین مسایل علمی به تکنولوژی وابسته است موجب شده تا زمان کمتری را به مطالعه انواع کتاب یا مقاله و یا حتی جستجو درباره اطلاعات و اخبار عمومی اختصاص دهیم. نقش کتابخانه های عمومی شهر که زمانی محلی برای نگهداری و ارایه انواع اطلاعات بودند هر روز کمتر می‌شود و شکل ارائه محتواها نیز متناسب با نیاز افراد تغییر می‌کند. سرعت انجام هر کاری بالاتر رفته است و در زمان کوتاه تری می‌شود به اطلاعات مورد نیاز دست پیدا کرد.
یکی از راه های ارائه مطالب اعم از علمی، اجتماعی، سرگرمی، اطلاعات عمومی یا تخصصی همین پادکست‌ها هستند که در حال حاضر به هر زبانی تولید می‌شوند و به راحتی در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرند. حتی گاهی نقش یک استاد را ایفا می‌کنند که می‌توانند محتوایی آموزشی را در اختیار کسانی قرار دهند که زمان کمتری برای یادگیری دارند. به این ترتیب پادکست‌ها به عنوان عضوی جدید و پر کاربرد پا به زندگی ما می‌گذارند و به سرعت برای خودشان جایگاهی مستحکم و با ثبات می‌سازند تا در لحظاتی هر چند کوتاه اما مفید نیازهای ما را رفع نمایند. هر زمان که بخواهیم، در حین رانندگی، موقع انتظار پشت ترافیک‌های شهرهای بزرگ و پر جنب و جوش، در طول مسیر محل کار تا خانه در اتوبوس یا تاکسی و در هر زمان دیگری به راحتی فایلی دانلود شده را باز می‌کنیم و با تلفن همراه خود به آن گوش می‌دهیم.
این محتواهای صوتی سهل الوصول و مقرون به صرفه به راحتی قابل تولید است. بطوری که این روزها خیلی از افراد از آنها به عنوان رسانه‌های شخصی استفاده می‌کنند و اطلاعات و مهارت و تخصص خود را در دسترس مخاطبین‌شان قرار می‌دهند. شاید بتوان گفت پادکست‌ها فرزند خلف رادیو محسوب می‌شوند که زمانی بسیار بیشتر از تلویزیون و یا روزنامه در بین مردم محبوبیت داشت.
با این تفاوت که در گذشته و یا حال شما اگر علاقمند به برنامه‌های رادیویی هستید می‌بایست راس ساعت مشخصی پای این برنامه‌ها بنشینید که طبیعی است باتوجه به مشغله‌های امروزی ممکن است بخشی یا همه آن را از دست بدهید. در حالی که پادکست‌ها این قابلیت را دارند تا آنها را بایگانی کنید و در هر زمانی به همه یا تنها به بخشی از آنها گوش دهید که این به معنی کمک به مدیریت زمان در زندگی شماست و یک دلیل مهم برای مورد توجه بودن این سوپر استارهای دنیای فایل‌های صوتی.
و اما پادکست ها اولین بار کی سر و کله شان پیدا شد؟
اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی بود که ایده انتشار محتوای صوتی در اینترنت برای انواع دستگاه‌ها مطرح شد. ایده اصلی این بود که فایل‌های صوتی بعد از انتشار بصورت خودکار در دستگاه‌های صوتی پخش همراه مثل آی پاد دریافت شوند و کاربران هم هر وقت دلشان خواست به آن گوش دهند. اما چند سالی زمان نیاز بود تا این ایده عملی شود. بالاخره شرکت های بزرگ مثل اپل پا پیش گذاشتند و راه را برای انتشار پادکست باز کردند. و با آمدن موبایل‌های هوشمند، اپلیکیشن‌ها متولد شدند و محبوبیت پادکست بیشتر شد. حتی تا مدتی هیچ نام مناسبی برای این مدل جدید از محتوا وجود نداشت تا اینکه یک نویسنده به نام بن هامرسلی (Ben Hammersley) در روزنامه گاردین از اصطلاح پادکست (Podcast) که از ترکیب دو کلمه Broadcasting به معنی پخش همگانی و ipod ساخته شده بود، استفاده کرد.
همان‌طور که قبلا گفتیم پادکست ها شامل موضوعات متنوع و متعددی می‌شوند و با توجه به جایگاهشان در زندگی روزمره ما جزو رسانه‌های پر مخاطب محسوب می‌شوند و می‌توان برایشان دسته‌بندی‌هایی چه از لحاظ موضوع و محتوا و چه نحوه تولید در نظر گرفت. بطور مثال کتاب‌های صوتی که با هر عنوان و موضوعی می‌توانند حتی بصورت شخصی تولید شوند و فقط با انتخاب چند گزینه و پرداخت مبلغی ناچیز و یا گاهی حتی بصورت رایگان در پوشه دانلود گوشی‌های همراه ما قرار بگیرند تا سر فرصت به سراغشان برویم. در ضمن هیچ محدودیت زمانی ندارند و می‌توانند مطالب کوتاه یک دقیقه‌ای و یا برنامه‌ای طولانی و چند قسمتی راجع به موضوعی خاص باشند. اما در مورد دسته بندی دیگر یعنی روش تولید پادکست‌ها بد نیست به شرح زیر بپردازیم.
۱. پادکست گفتگو محور یا Interview podcast :
این روش یک یا دو میزبان را شامل می‌شود که در هر قسمت با یک میهمان گفتگو می‌کنند و این میهمان در زمینه فعالیت خود و موضوع پادکست یک متخصص محسوب می‌شود. بعد از یک مقدمه و معرفی کوتاه و مختصر، سوالاتی درباره موضوع از میهمان پرسیده می‌شود که پاسخ ها می‌تواند مطالعات، تجربیات و دانش میهمان در زمینه موضوع مورد بحث باشد. نکته مهم در این روش تولید، این است که چنانچه میهمان در هر قسمت عوض می‌شود، نگهداشتن صحبت‌ها بر روی موضوع اصلی اهمیت بیشتری می‌یابد.
از مزایای درنظر گرفته شده برای این روش می‌توان به دریافت نظرات مخاطبین که باعث غنی‌تر شدن بحث و ارزش بیشتر آن می‌شود اشاره کرد. یکی از معایب آن نیز رقابت زیاد در این مدل از تولید پادکست است که به دلیل رایج بودن آن اتفاق می‌افتد. مهارت، صبر و تجربه زیادی نیاز دارد و یافتن میهمان جدید برای هر قسمت نیز اصلا کار راحتی نیست.
۲. پادکست یک نفره یا solo/monologue podcast :
یکی دیگر از انواع رایج پادکست است و توسط افرادی اجرا می‌شود که معمولا در زمینه خاصی تجربه، تخصص و مهارت دارند و علاقمندند آن را با دیگران به اشتراک بگذارند. بسیاری از افراد تازه کار به دلیل راحت تر بودن از این سبک برای تولیدات‌شان استفاده می‌کنند. از مزایای عمده این روش یکی این است که برای تولید آن نیاز نیست به کمک شخص دیگری متکی باشید و همه چیز بر اساس برنامه شخصی خودتان پیش می‌رود. دیگر اینکه به سرعت شناخته می‌شوید و این موضوع به ساخت برند شخصی هم بسیار کمک می‌کند.
از معایب آن نیز می‌توان به مشکل بودن صحبت‌های تک‌نفره اشاره کرد که در زمان مثلا ۳۰ تا ۴۵ دقیقه می‌تواند خسته کننده هم باشد. در عین حال کسی نیست که به شما ایده بدهد یا تشویقتان کند به صحبت کردن.
۳. پادکست مکالمه ای یا دو میزبانه conversational/co-hosted podcast :
این روش با میزبانی دو نفر ساخته می‌شود که با هم ارتباط دوستانه و خوبی دارند و با هم درباره یک موضوع مشترک بحث و گفتگو می‌کنند. هر کدام از این دو میزبان می‌تواند نقش خاصی را در گفتگو به عهده داشته باشد. از مزایای این روش می‌توان به دوستانه بودن آن اشاره کرد که می‌تواند برای مخطبان بسیار جذاب و سرگرم کننده باشد و این حس را برای آنان ایجاد کند که بخشی از یک گروه هستند و به آنها توجه می‌شود. البته اینکه هر دو گوینده باید روی یک متن تمرکز کنند از معایب آن است و ممکن است چالش هایی را برای آن ها به همراه داشته باشد بخصوص اگر روی بخشی از متن اتفاق نظر نداشته باشند. از ایرادات دیگر این است که ویرایش دو صدای ضبط شده در یک ترک سخت‌تر از یک صدا است.
۴. پادکست پنل (گفتگوی چند نفره) یا Panel Podcast :
روش پنل شبیه به مدل گفتگو محور است با این تفاوت که تعداد میهمانان بیشتری به برنامه دعوت می‌شوند ظاهری مانند یک گفتگوی دوستانه بین چند متخصص را برای مخاطبان دارد. قطعا اینکه هر قسمت پر از نظرات و تجربیات غنی، خاص و فوق العاده است یک مزیت بزرگ محسوب می‌شود. استرس و نگرانی زیادی بر شانه‌های میزبان نیست زیرا بخش زیادی از آن توسط میهمانان اجرا می‌شود. اما یکی از دشواری‌های آن مدیریت بحث است و ایجاد هماهنگی بین زمان میهمانان نیز کار آسانی نیست.
۵. پادکست داستان سرایی واقعی (زندگی روزمره) یا non-fictional storytelling :
این نوع از پادکست قسمت‌هایی از زندگی واقعی را روایت می‌کند. از داستان قتل‌های زنجیره‌ای گرفته تا علاقمندی‌های شخصی تولید کننده. معمولاً در هر قسمت یک داستان روایت می‌شود و گاهی هم ممکن است چند داستان کوتاه را در یک قسمت روایت کنند.
این مدل از پادکست برای مخاطبانی که علاقمند به کسب اطلاعات راجع به یک موضوع خاص هستند، بسیار جذاب است. در این روش از افکت‌های صوتی مختلف یا موسیقی هم استفاده می‌شود. بی نهایت سوژه و داستان برای آن وجود دارد اما وفادار بودن به برنامه منظم برای انتشار آن کار آسانی نیست و شاید نیاز باشد یاد بگیرید چطور دقیق و بدون اشتباه صحبت کنید.
۶. پادکست تئاتری theatre podcast:
این نوع از پادکست‌ها با نام داستان سرایی تحلیلی هم شناخته می‌شوند fictional storytelling. شباهت زیادی به سریال‌های درام تلویزیونی دارند. گاهی توسط یک نفر گفته می‌شوند و گاهی از چند نفر در ایفای نقش‌های مختلف استفاده می‌شود. همانند شوهای تلویزیونی می‌توان در آنها از المان‌های صوتی و موسیقی هم استفاده کرد. مخاطبان آن به شدت مشتاق رسیدن و انتشار قسمت‌های بعدی هستند و رقبای کمتری هم دارد. اما به این دلیل که سبک جدیدی است معمولا ساختن جامعه مخاطبان کار آسانی نیست. همچنین محتوای تصویری مانند انواع فیلم و سریال و ویدیو می‌توانند رقبای سرسختی برای آن باشند.
۷. پادکست محتوای مجدد repurposed content podcast :
زمانی به کار می‌رود که شما محتوایی موجود را به روش متفاوتی نمایش دهید تا ارزش بیشتری پیدا کند. در این روش ممکن است شما موارد جدیدی را نیز به محتوا اضافه کنید یا آن را به چند بخش تقسیم کنید و یا آن را به شکل جدیدی از محتوا تبدیل کنید. تولید این محتوا آسان است زیرا اصل آن وجود دارد و نیاز به صرف هزینه زیاد نیست. اما ممکن است مخاطبان راه‌های دیگری را برای کسب همان موضوع امتحان کنند یا ترجیح دهند.
چرا پادکست محبوب است؟
اینکه چرا آدم‌ها علاقه پیدا کردند به گوش دادن و دنبال کردن پادکست‌ها شاید بر می‌گردد دقیقاً به این موضوع که زندگی مدرن و رشد تکنولوژی به همان اندازه که امکانات زیاد و رفاه بیشتری را برای ما فراهم کرده است، پیچیدگی‌هایی را نیز موجب شده است که باعث می‌شود افراد زمان بیشتری را به کارکردن و رسیدگی به امور روزانه زندگی اختصاص دهند و در نتیجه وقت کمتری برای مطلعه، تحقیق و یا حتی دنبال کردن موضوعات مورد علاقشان داشته باشند.
این نکته حائز اهمیت است که از طریق این شکل جدید از رادیوهای بدون محدودیت زمانی، خیلی راحت‌تر می‌توان از وقت های مرده استفاده کرد و یا زمان را طوری مدیریت کرد که بشود دو کار را همزمان انجام داد. اجازه بدهید یک مثال ساده برایتان بیاوریم. شاید خیلی از ما هرگز به این فکر نکرده باشیم که چه کاری را می‌توان همزمان با پیاده روی انجام داد یا در حین پختن یک غذای خوش طعم مشغول انجام کار دیگری هم باشیم! بسیار بعید به نظر می‌رسد که یک دونده همزمان کتاب بخواند یا یک آشپز بتواند همزمان درباره روشهای نوین آشپزی تحقیق کند. اما پاد کست‌ها دقیقا همین امکان را برای ما بوجود می‌آورند.
با توجه به رشد روزافزون تکنولوژی احتمالا نمی‌توانیم آینده مشخصی برای این نوع جدید از محتواها پیشبینی کنیم. اما آنچه مسلم است این است که هرچه جلو برویم نقش بیشتر و پر رنگ‌تری را در زندگی روزمره ما ایفا خواهند کرد.
در این زمینه اپلیکیشن‌های متعددی اعم از خارجی و داخلی تولید شده است که می‌توانید به راحتی با مراجعه به آنها و نصب بروی تلفن همراه‌تان به انواع پادکست‌ها دسترسی داشته باشید. در همین راستا تیم پات لایف هم قصد دارد شرایطی را فراهم کند تا شما عزیزان بتوانید به محتوای صوتی مورد علاقتان دسترسی داشته باشید. فقط کافی است اپلیکیشن پات لایف را نصب کنید، وارد منوی نوار شده و کتاب صوتی و حتی داستان‌های کوتاه صوتی مورد علاقه خود را تهیه کنید. ما همیشه به نیازهای شما توجه می کنیم.
